ΣΚΟΛΙΩΣΗ

Η ανάπτυξη της σπονδυλικής στήλης μπορεί να διαφέρει από παιδί σε παιδί, με τις μικρές κυρτώσεις να αποτελούν μία φυσιολογική παραλλαγή της ανατομίας της σπονδυλικής στήλης. Σε περιπτώσεις όμως που παρατηρούνται κυρτώσεις από έναν γονέα, δάσκαλο ή τον γιατρό, η ακτινολογική εξέταση για πιθανή σκολίωση κρίνεται σκόπιμη.

Η σκολίωση ταξινομείται σε τέσσερις τύπους:

• Ιδιοπαθής Σκολίωση: άγνωστης προελεύσεως
• Συγγενής Σκολίωση: εκ γενετής; οι σπόνδυλοι μπορεί να έχουν σχηματιστεί εν μέρει (hemivertebra) ή να έχουν συνενωθεί από την μια πλευρά τους (bar)
• Νευρομυϊκή Σκολίωση: είναι το αποτέλεσμα μιας συστηματικής πάθησης, όπως η εγκεφαλική παράλυση, η δισχιδής ράχη, οι όγκοι του νωτιαίου μυελού ή η μετατραυματική παράλυση
• Συνδρομική Σκολίωση: αποτελεί μια ξεχωριστή ομάδα των παθήσεων της σπονδυλικής στήλης. Ασθένειες όπως το σύνδρομο Marfan, το σύνδρομο Ehlers – Danlos , η ατελής οστεογένεση, η νευροϊνωμάτωση, το σύνδρομο Prader-Willi, η αρθρογρύπωση και το σύνδρομο Riley-Day είναι μερικά από τα συνδρομικά αίτια της σκολίωσης

Η Εφηβική Ιδιοπαθής Σκολίωση είναι μια σχετικά συχνή ανωμαλία του μυοσκελετικού συστήματος. Αν και θεωρείται ότι είναι γενετικά καθοριζόμενη, η πραγματική της αιτία παραμένει άγνωστη και πιστεύεται ότι οφείλεται σε έναν συνδυασμό πολλών παραγόντων. Χαρακτηρίζεται από μια κύρτωση της σπονδυλικής στήλης μεγαλύτερη των 10° χωρίς να έχει άλλα συμπτώματα ή πόνο.

Σε περίπτωση που το μέγεθος της κύρτωσης δεν ξεπερνά τις 25° συνιστάται απλή παρακολούθηση με ακτινογραφίες ολόκληρης της σπονδυλικής στήλης ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Σε κυρτώματα άνω των 25° συνιστάται η χρήση κηδεμόνα ενώ εάν το κύρτωμα εξελίσσεται ραγδαία και φθάσει ή ξεπεράσει τις 50° ενδείκνυται η χειρουργική επέμβαση που σκοπό έχει να διορθώσει την παραμόρφωση και να αποτρέψει την περαιτέρω εξέλιξή της. Παρόλο που μόνο το 2 έως 3% των εφήβων θα διαγνωστεί με Εφηβική Ιδιοπαθή Σκολίωση, λιγότερο από το 10% αυτών θα χρειαστεί οποιαδήποτε μορφής χειρουργική επέμβαση.

Η χειρουργική επέμβαση περιλαμβάνει την σπονδυλοδεσία η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί και διαδερμικά από τον Δρ. Λυκίσσα. Το Spine-Peds Ortho Group είναι το μόνο στην Ελλάδα το οποίο πάντοτε χρησιμοποιεί διεγχειρητικό αξονικό τομογράφο για την τοποθέτηση των εμφυτευμάτων υπό καθοδήγηση (O-arm navigation) η οποία εκμηδενίζει την πιθανότητα τραυματισμού των νευρικών στοιχείων και πρόκλησης μετεγχειρητικής παράλυσης.

Η Εφηβική Ιδιοπαθής Σκολίωση είναι μια κατάσταση η οποία συνήθως δεν συνοδεύεται από πόνο. Οι έφηβοι που συνήθως προσβάλλονται είναι οι αθλητές. Οι κοπέλες προσβάλλονται συχνότερα. Στην περίπτωση που απαιτείται χειρουργική επέμβαση, ένας από τους κύριους στόχους είναι η γρήγορη επιστροφή του/της εφήβου στην αθλητική του/της δραστηριότητα.

ΚΥΦΩΣΗ

Η αιτιολογία της κύφωσης μπορεί να είναι ιδιοπαθής (αγνώστου αιτιολογίας), συγγενής (εκ γενετής) ή νευρομυϊκή. Η μη φυσιολογική ανάπτυξη της σπονδυλικής στήλης στο οβελιαίο επίπεδο κατά την ενδομήτριο ζωή χαρακτηρίζει τη συγγενή κύφωση. Οι σπόνδυλοι μπορεί να μη σχηματίζονται πλήρως ή σε άλλες περιπτώσεις να ενώνονται με γειτονικούς σπονδύλους. Στην περίπτωση αυτή συνήθως απαιτείται χειρουργική επέμβαση προκειμένου να αποφευχθεί μια ενδεχόμενη σημαντική παραμόρφωση και πιθανός τραυματισμός του νωτιαίου μυελού.

Η κύφωση διαγιγνώσκεται σε παιδιά με κύρτωση της σπονδυλικής στήλης προς τα εμπρός μεγαλύτερη από 45° μοίρες. Τα παιδιά με κύφωση που είναι σε θέση να επανέλθουν σε φυσιολογική στάση με την έκταση του κορμού τους θεωρείται ότι έχουν εύκαμπτη παραμόρφωση (flexible round back deformity). Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο παιδοορθοπαιδικός και ο χειρουργός σπονδυλικής στήλης θα προτείνει φυσικοθεραπεία για να ενισχύσει τους μύες της ράχης. Πολλά από αυτά τα παιδιά ανταποκρίνονται καλά και δεν χρειάζονται καμία συμπληρωματική θεραπεία.

Σε περιπτώσεις όπου η ακτινογραφία αποκαλύψει συγκεκριμένες αλλαγές στο σώμα παρακείμενων σπονδύλων, το παιδί/έφηβος θα διαγνωστεί με κύφωση Scheuermann (Scheuermann’s Kyphosis). Αυτή η παθολογική κατάσταση εμφανίζεται συνήθως στην εφηβεία. Η κύφωση του Scheuermann χαρακτηρίζεται από την ακτινολογική εικόνα της σφηνοειδούς παραμόρφωσης σε τρεις ή περισσότερους συνεχόμενους σπονδύλους.

Σε ένα παιδί/έφηβο που συνεχίζει να αναπτύσσεται, η θεραπεία της κύφωσης του Scheuermann με κηδεμόνα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι αποτελεσματική. Ωστόσο, εάν η παραμόρφωση συνεχίζει να εξελίσσεται φτάνοντας ή ξεπερνώντας τις 70°, η χειρουργική επέμβαση αποτελεί μια επιλογή. Σε τέτοιες περιπτώσεις, χρησιμοποιούνται εξειδικευμένα συστήματα για την ευθυγράμμιση της σπονδυλικής στήλης και οστικά μοσχεύματα για τη διατήρηση τη διόρθωσής της.